Technika Feynmana to autorski sposób na efektywne uczenie się oraz zapamiętywanie nowych informacji, zawarty w czterech podstawowych krokach. Korzystał z niej Richard Feynman i to właśnie od jego nazwiska wzięła się nazwa metody. W artykule przybliżymy najważniejsze kwestie dotyczące tej techniki, a także wskażemy jej wady oraz zalety.
Kim był Feynman? Technika uczenia się nazwana została jego nazwiskiem
Richard Feynman urodził się w 1918 roku w Nowym Jorku, w Stanach Zjednoczonych. Z wykształcenia był fizykiem teoretykiem, a za swoją pracę w dziedzinie fizyki kwantowej otrzymał w 1965 roku Nagrodę Nobla. Był autorem wielu prac naukowych, a w 1999 roku, na podstawie ankiety przeprowadzonej przez Physics World, został uznany za jednego z dziesięciu najwybitniejszych fizyków wszech czasów. Można zatem śmiało powiedzieć, że to człowiek, który o nauce wiedział dużo. Ale czy po tych wszystkich latach potrafi pokazać innym, jak należy wiedzę przyswajać?
Technika Feynmana i jej podstawowe założenia
Feynman ubolewał nad tym, że ludzie uczą się poprzez powtarzanie, a nie zrozumienie. Wiedział (i tłumaczył), że taki sposób nauki pozwala jedynie na powielanie pewnych kwestii, ale człowiek zapamiętujący informacje w ten sposób nigdy sam nic nie odkryje. Dlatego sam zawsze „wchodził w głąb” danego zagadnienia… i na tym właśnie opiera się technika, z której korzystał.
Metodę, z której korzystał Feynman, opisał James Gleick, który tworzył jego biografię. Pierwowzór znajduje się w książce pt. „Genius: The Life Science of Richard Feynman”. Ogólnie zakłada ona tłumaczenie zagadnienia, którego chcemy się nauczyć w taki sposób, jakbyśmy chcieli to przekazać komuś innemu. Można więc powiedzieć, że w tym miejscu opisujemy technikę uczenia się poprzez wyjaśnianie.
Technika Feynmana. Przykłady w czterech krokach
| Technika Feynmana w czterech krokach | |
| Krok 1. | Przygotowanie materiałów |
| Krok 2. | Pisanie notatek wyjaśniających dla potencjalnego ucznia |
| Krok 3. | Przejrzenie notatek, poprawa błędów |
| Krok 4. | Ostateczna korekta |
Pierwszy krok. Przygotowanie materiałów
Na początku przygotujmy materiały, na których będziemy bazować podczas nauki. Wybierajmy książki, artykuły naukowe czy prezentacje dostępne w sieci, a następnie zapoznajmy się z nimi i zdecydujmy, jakie z zawartych w nich informacji są najważniejsze. Możemy je w jakiś sposób zaznaczyć lub przepisać, aby móc szybko do nich wrócić – to będzie ważne w kolejnych krokach.
Drugi krok. Notatki
Kolejny krok to przygotowywanie notatek. Musimy je zapisywać (w formie pisemnej lub elektronicznej) w taki sposób, jakbyśmy tłumaczyli zagadnienie komuś innemu, niedoświadczonemu w danym zagadnieniu. To bardzo ważny, wręcz kluczowy element techniki Feynmana. W tym celu warto:
- używać prostego, przystępnego dla laików języka,
- stosować interesujące anegdoty, które pomogą utrwalić materiał,
- stosować tematyczne porównania zrozumiałe dla szerokiego grona odbiorców.
Poza językiem musimy też pamiętać o czytelnej formie przedstawienia notatek. Na samej górze należy umieścić tytuł, a także stosować odpowiednie nagłówki wprowadzające w określony temat. Pomocne będzie też wyróżnienie treści w postaci zakreślaczy, punktowania czy pogrubienia – wedle uznania. Estetyka jest bardzo ważna podczas nauki.
Trzeci krok. Weryfikacja
Kiedy skończymy przygotowywać notatki z danego zagadnienia, musimy je ponownie przejrzeć w celu weryfikacji, czy nie popełniliśmy jakiegoś błędu. Może się też zdarzyć tak, że nie byliśmy w stanie wytłumaczyć jakiegoś pojęcia itp., więc to jest właśnie odpowiedni moment, aby do niego wrócić i sformułować wyjaśnienie w taki sposób, aby stało się zrozumiałe.
Na tym etapie można także przejrzeć notatki w celu ich uzupełnienia. Być może znajdziemy nowe ciekawe źródło albo przyjdzie nam do głowy porównanie, które pomoże usystematyzować wiedzę? Zawsze warto mieć otwartą głowę na zmiany oraz elastyczne podejście do tematu, bo przecież nauka stale się rozwija.
Czwarty krok. Ostateczna korekta
Korekta, czyli czwarty krok, ma służyć ostatecznemu spojrzeniu na tekst. Pamiętajmy, aby zrobić to naprawdę krytycznie i zastanowić się, czy osoba, która nie ma zielonego pojęcia na ten temat, zrozumiałaby, co chcemy przekazać – w myśl hasła Alberta Einsteina, który uważał, że jeżeli nie potrafimy czegoś prosto wyjaśnić, to najwyraźniej sami tego nie rozumiemy. Gdy nie umiemy zrobić tego samodzielnie, zawsze możemy poprosić kogoś znajomego o pomoc.
Jeżeli test nie wypadnie pomyślnie, zastanówmy się, co należy poprawić, aby notatki stały się zupełnie zrozumiałe. Ostatni krok to jest właśnie ten etap, który pozwala namierzyć te elementy, które dotychczas nam się wymykały. Najczęściej jest to kwestia stosowania trudnych pojęć, złej składni i skomplikowanego języka naukowego. Potraktujmy więc całość na zasadzie książki popularnonaukowej, to z pewnością pomoże.
Czy warto korzystać z techniki Feynmana na co dzień?
Technika Feynmana jest doskonałym narzędziem, dzięki któremu możemy nauczyć się w zasadzie wszystkiego. Stosując się do opisanych powyżej kroków, przygotujemy się do egzaminu z matematyki, fizyki czy chemii, ale też przyswoimy zasady gramatyki języka angielskiego oraz inne informacje, które są nam potrzebne. Ale tutaj właśnie pojawia się pytanie… potrzebujemy tej wiedzy, czy musimy ją posiąść np. do nadchodzącego egzaminu?
Jeżeli uczymy się z pasji i zamiłowania do danej dziedziny, metoda Feynmana będzie doskonałym wyborem. Pozwoli nam bowiem na pełne zrozumienie problematyki wszystkich zagadnień i każdy kolejny krok, choć z pewnością okaże się wyzwaniem, prawdopodobnie pokonamy bez większych kłopotów. Jeżeli jednak uczymy się wyłącznie po to, aby zaliczyć dany przedmiot na studiach czy na kursie, być może nie ma potrzeby pełnego zrozumienia zagadnienia, ponieważ nie będziemy do niego wracać po egzaminie. Dlatego samodzielnie musimy podjąć decyzję, czy technika Feynmana przyda nam się w określonym momencie.
